Food-Info.net> »ٳݻñ > êÝÝ¹Ç µ³Õ³¹ñÇãÝ»ñ

ê»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ` ·Éáõï»ÇݳÛÇÝ ³ÝÁÝϳÉáõݳÏáõÃÛáõÝ ¨ ³É»ñ·Ç³ óáñ»ÝÇ Ýϳïٳٵ

ê»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÁ (ѳÛïÝÇ ¿ ݳ¨ áñå»ë áã ïñáåÇÏ³Ï³Ý ëåéáõ, ë»ÉÇ³Ï ëåéáõ, ·Éáõï»ÇݳÛÇÝ ³ÝÁÝϳÉáõÝ³Ï ¿Ýï»ñáå³ïdz ϳ٠·Éáõï»Çݳ½·³ÛáõÝ ¿Ýï»ñáå³ïdz) ÙÇ íÇ×³Ï ¿, áñÇ Å³Ù³Ý³Ï ûñ·³ÝǽÙÁ óáõó³µ»ñáõÙ ¿ ËñáÝÇÏ é»³Ïódz áñáß³ÏÇ ëåÇï³Ïáõó³ÛÇÝ ßÕóݻñÇ Ýϳïٳٵ, áñáÝù ÏáãíáõÙ »Ý ·Éáõï»ÇÝ , ѳÛïݳµ»ñí³Í áñáß Ñ³ó³Ñ³ïÇÏÝ»ñáõÙ: ²Ûë 黳ÏóÇ³Ý íݳëáõÙ ¿ µ³ñ³Ï ³ÕÇùÇ Ã³íÇÏÝ»ñÁ ³é³ç µ»ñ»Éáí ëÝݹ³ÝÛáõûñÇ Ã»ñÝ»ñÍÍáõÙ:

²å³óáõóí³Í ¿ ë»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý ÁÝï³Ý»Ï³Ý µÝáõÛÃÁ: ê»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ³ÝÓÇ ³é³çÇÝ Ù³Ï³ñ¹³ÏÇ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñÁ` ÍÝáÕÝ»ñ, »ñ»Ë³Ý»ñ, ùáõÛñ, »Õµ³Ûñ, 5-10%-áí ÝáõÛÝå»ë ϳñáÕ »Ý áõÝ»Ý³É ³Û¹ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÁ: ÐÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÁ ѳݹÇåáõÙ ¿ »ñÏáõ ë»é»ñÇ Ùáï, ϳñáÕ ¿ ëÏëí»É ó³Ýϳó³Í ï³ñÇùáõÙ, Ýáñ³ÍÝÇó` »ñµ áñ ëÏëáõÙ »Ý Ï»ñ³Ïñ»É ѳó³Ñ³ïÇϻջÝáí, ÙÇÝ㨠³í»ÉÇ Ù»Í ï³ñÇùÁ, ãÝ³Û³Í Ýñ³Ý áñ ÙÇÝã ³Û¹ û·ï³·áñÍ»É ¿ ѳó³Ñ³ïÇϻջÝ: ÐÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý ëÏëí»Éáõ ѳٳñ ³ÝÑñ³Å»ßï »Ý »ñÏáõ ·áñÍáÝÝ»ñ` ·»Ý»ïÇÏ³Ï³Ý Ý³Ë³ïñ³Ù³¹ñí³ÍáõÃÛáõÝ (»ñÏáõ ëå»óÇýÇÏ ·»Ý»ïÇÏ Ù³ñÏ»ñÝ»ñ, áñáÝù ÏáãíáõÙ »Ý HLA ëáõµý³ÏïáñÝ»ñ, ¨ ³éϳ »Ý ²ØÜ-áõÙ ë»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹Ý»ñÇ ³í»ÉÇ ù³Ý 90%-Ç Ùáï) ¨ áñáß³ÏÇ ËóÝ: ÊóÝÁ ϳñáÕ ¿ ÉÇÝ»É ÙÇç³í³Ûñ³ÛÇÝ` ã³÷Çó ß³ï óáñ»ÝÇ û·ï³·áñÍáõÙÁ, Çñ³íÇ׳ϳÛÇÝ` áõÅ»Õ ¿ÙáóÇáÝ³É ëÃñ»ë, ýǽÇϳϳÝ` ÑÕÇáõÃÛáõÝ, íÇñ³Ñ³ïáõÙ, ϳ٠å³ÃáÉá·Ç³Ï³Ý` íÇñáõë³ÛÇÝ í³ñ³Ï:

ê»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý ³Ëï³Ýß³ÝÝ»ñÁ ϳñáÕ »Ý í»ñ³Ý³É ¹»é³Ñ³ë³ÛÇÝ ï³ñÇùáõÙ, ëï»ÕÍ»Éáí µáõÅÙ³Ý ïå³íáñáõÃÛáõÝ: ¸Åµ³Ëï³µ³ñ, ³Ûë Ãí³óÛ³É ³éáÕç ï³ñÇÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ Çñ³Ï³ÝáõÙ ûñ·³ÝǽÙÁ ß³ñáõݳÏáõÙ ¿ Ïñ»É íݳëÝ»ñ, ¨ ³Ûë Ù³ñ¹ÇÏ Ñ»ï³·³ÛáõÙ Çñ»Ýó ÏÛ³ÝùÇ ÁÝóóùáõ٠ϳñáÕ »Ý å³ñ½»É, áñ ³Û¹ ÁÝóóùáõ٠ûñÝ»ñÍÍÙ³Ý å³ï׳éáí Çñ»Ýù ã»Ý Ûáõñ³óñ»É ß³ï ϳñ¨áñ ëÝݹ³ÝÛáõûñ:

ØûñùÝ»ñ

²ñ·»Éí³Í ѳó³Ñ³ïÇÏÝ»ñÝ Áݹ·ñÏáõÙ »Ý ` óáñ»Ý, ï³ñ»Ï³Ý, ·³ñÇ ¨ í³ñë³Ï:

¸Åµ³Ëï³µ³ñ Ï³Ý Ý³¨ ï³ñµ»ñ³ÏÝ»ñ ³ÛÉ ³ÝáõÝÝ»ñáí: γñÍñ óáñ»ÝÁ` ¹áõéáõÙ, ¨ ëåÇï³Ï³Ó³í³ñÁ óáñ»ÝÇ ï»ë³ÏÝ»ñ »Ý ëå»óÇýÇÏ Ýå³ï³Ïáí ³×»óí³Í: êå»ÉïÁ ¨ ϳÙáõïÁ óáñ»ÝÇ ï»ë³ÏÝ»ñ »Ý (ÙÛáõë ³ÝáõÝÝ»ñÝ »Ý` ëå»Éï³, É»Ñ³Ï³Ý óáñ»Ý, ³ÇÝùáñÝ, ÷áùñ ëå»Éï):

´ÉÕáõñÁ óáñ»ÝÇ Ñ³ïáõÏ Ùß³Ïí³Í Ó¨ ¿:

îñÇïÇϳÉÁ, ѳó³Ñ³ïÇÏ ¿ ëï³óí³Í óáñ»ÝÇ ¨ ï³ñ»Ï³ÝÇ Ë³ã³ë»ñáõÙÇó, ³Ýßáõßï ³ñ·»Éí³ÍÝ»ñÇ óáõó³ÏáõÙ ¿:

ºÝó¹ñíáõÙ ¿ áñ »·Çåï³óáñ»ÝÁ ãÇ íݳëáõ٠óíÇÏÝ»ñÁ ë»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹Ý»ñÇ Ùáï: ²ÛÝ ÝáñÙ³É ¿ ÁݹáõÝíáõÙ ÑÇí³Ý¹Ý»ñÇ Ù»Í Ù³ëÇ ÏáÕÙÇó:

´ñÇÝÓÁ ³Ûë ³éáõÙáí ëÇñ»ÉÇ Ñ³ó³Ñ³ïÇÏ ¿, ù³ÝÇ áñ ³ÛÝ Ñ³½í³¹»å ¿ ËݹÇñÝ»ñ ³é³ç³óÝáõÙ:

´³óÇ »·Çåï³óáñ»ÝÇó ¨ µñÝÓÇó, Ï³Ý Ý³¨ ³ÛÉ Ñ³ó³Ñ³ïÇÏÝ»ñ, áñáÝù û·ï³·áñÍíáõÙ »Ý ·Éáõï»ÇÝÇó ½áõñÏ ×³ß³ï»ë³ÏÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:

лï¨Û³ÉÁ ϳñáÕ ¿ û·ï³·áñÍí»É ¨ ³í»É³óí»É ³ÉÛáõñÇ Ù»ç. ³Ù³é³Ýï, Ñݹϳóáñ»Ý (·ñ»ãϳ), ëÇë»é, æáµÇ ³ñóáõÝùÝ»ñ (Hato Mugi, Juno's Tears, River Grain), áëå, ÙÇÉÉ»ï, áÉáé, ùÇÝá³, é³·Ç, ëáñ·ÑáÙ, ëáÛ³, ï³åÇáϳ, ï»ýý, í³ÛñÇ µñÇÝÓ: ²Ûë ³ÉÛáõñÝ»ñÇó ß³ï»ñÁ ϳñáÕ »Ý Ó»éù µ»ñí»É ³éáÕç ëÝÝ¹Ç í³×³é³Ï»ï»ñÇó: àÙ³Ýù, ûñ` µñÝÓÇ ³ÉÛáõñÁ, ϳñáÕ »Ý ÉÇÝ»É Ý³¨ Ùûñ³ÛÇÝ Ë³ÝáõÃÝ»ñáõÙ:

¶Éáõï»ÇÝÇó ½áõñÏ ÃËí³Í ÙûñùÝ»ñÇ ï»ùëïáõñ³Ý µ³ñ»É³í»Éáõ ѳٳñ ß³ï Ëáѳñ³ñÝ»ñ ³í»É³óÝáõÙ »Ý Ñ»ï¨Û³ÉÇó Ù»ÏÁ ϳ٠ÙÇ ù³ÝÇëÁ. ùë³Ýï³Ý Ë»Å, ·áõ³ñ Ë»Å` ë³ Ï³ñáÕ ¿ áõÝ»Ý³É Ý³¨ ÉáõÍáÕ³Ï³Ý ¿ý»Ïï, ϳ٠ٻÃÇÉó»ÉÛáõÉá½: ²Û¹ ÝÛáõûñÁ ϳñáÕ »Ý Ó»éù µ»ñí»É ³éáÕç ëÝÝ¹Ç Ï³Ù Ñ³ïáõÏ Ëáѳñ³ñÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í í³×³éùÇ Ï»ï»ñÇó:

¶Éáõï»ÇÝÇó ½áõñÏ Ó»Ã»ñÇó ÏÇñ³éíáõÙ »Ý` »·Çåï³óáñ»ÝÇ, ·»ïݳÝáõßÇ, ÓÇóåïÕÇ, ϳÝáɳÛÇ, ë³ýÉáñÇ, ëáÛ³ÛÇ ¨ ³ñ¨³Í³ÕÏÇ Ó»Ã»ñÁ:

´áõÅáõÙÁ

¶áÛáõÃÛáõÝ ãáõÝÇ áñ¨¿ ¹»Õ³ÙÇçáó ë»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý ¹»Ù: Æñ³Ï³ÝáõÙ, Ýñ³ ¹»Ù µáõÅáõÙ ãϳ, ë³Ï³ÛÝ ³Ûë ÑÇí³Ý¹Ý»ñÝ áõÝ»Ý µáÉáñ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ í³ñ»Éáõ ÝáñÙ³É, ³éáÕç ÏÛ³Ýù, å³Ñ»Éáí ·Éáõï»ÇÝÇó ½áõñÏ ¹Ç»ï³: ê³ Ý߳ݳÏáõÙ ¿ Ëáõë³÷»É ³ÛÝ µáÉáñ ÙûñùÝ»ñÇó áñáÝù ëï³óí»É »Ý óáñ»ÝÇó, ³ßáñ³ÛÇó, ·³ñáõó, í³ñë³ÏÇó, ¨ ÙÇ ù³ÝÇ ³ÛÉ ³í»ÉÇ ùÇã ѳÛïÝÇ Ñ³ïÇÏÝ»ñÇó:

гí»ÉÛ³É íÇï³ÙÇÝÝ»ñ ϳñáÕ »Ý ÁݹáõÝí»É ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛ³Ý ¹»åùáõÙ, µ³Ûó óíÇÏÝ»ñÇ íݳëí³ÍùÇó ¨ ÙÛáõë ³Ëï³ÝÇßÝ»ñÇó Ëáõë³÷»Éáõ ÙÇ³Ï Ó¨Á ·Éáõï»ÇÝÇó ½áõñÏ ëÝݹ³Ï³ñ·Ý ¿:

²Ëï³Ýß³ÝÝ»ñÁ

âϳ ïÇåÇÏ ë»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹: ÐÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÁ ϳñáÕ ¿ ï³ñµ»ñ ͳÝñáõÃÛ³Ý ³ëïÇ׳ÝÝ»ñ áõݻݳÉ, ëÏë³Í ³é³Ýó ³Ëï³Ýß³ÝÝ»ñÇ` ³ëÇÙåïáÙ³ïÇÏ Ï³Ù É³ï»Ýï Ó¨Çó, ÙÇÝ㨠ͳÛñ³Ñ»Õ ¹»åù»ñÁ` ·³½»ñ, ÷ùí³ÍáõÃÛáõÝ, ÷áñÉáõÍ, ù³ßÇ Ïáñáõëï ûñëÝáõóÙ³Ý Ñ»ï¨³Ýùáí:

²Ûë »ñÏáõ ͳÛñ³Ñ»ÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÙÇç¨ Ï³Ý ÙÇ ß³ñù ³Ëï³Ýß³ÝÝ»ñ, áñáÝù Áݹ·ñÏáõÙ »Ý.

•   öáñÉáõÍ
•   öáñϳåáõÃÛáõÝ
•   êﻳïáñ»³ ` ׳ñå³ÛÇÝ ÏÕ³Ýù (áñÁ ÙÝáõÙ ¿ çñÇ Ù³Ï»ñ»ëÇÝ ³ÛÉ áã û ëáõ½íáõÙ)
•   ò³í áñáí³ÛÝáõÙ
•   ¶³½»ñ
•   ìÇï³ÙÇݳÛÇÝ å³Ï³ëÇó ³é³ç³óáÕ ó³Ýϳó³Í ËݹÇñ
•   ºñϳÃÇ å³Ï³ëáõÃÛáõÝ` ³Ý»Ùdz
•   ÊñáÝÇÏ Ñá·Ý³ÍáõÃÛáõÝ
•   ÂáõÉáõÃÛáõÝ
•   ø³ßÇ Ïáñáõëï
•   àëÏñ³ÛÇÝ ó³í
•   öËñáõÝ áëÏñ»ñ
•   àã ÝáñÙ³É Ï³Ù íݳëí³Í Ù³ßÏÇ ½·³óáÕáõÃÛáõÝ` å³ñ»ëû½Ç³, Áݹ·ñÏáõÙ ¿ ³Ûñáó, ùáñ, ͳÏáóÝ»ñ
•   ²Ûïáõó ( ¾¹»Ù³ )
•   ¶É˳ó³í»ñ
•   ̳Ûñ³Ù³ë³ÛÇÝ Ý»íñáå³ïdz` ͳÏáóÝ»ñ í»ñç³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ïÝ»ñáõÙ

ºñ»Ë³Ý»ñÇ Ùáï ³Ëï³Ýß³ÝÝ»ñÁ ϳñáÕ »Ý Áݹ·ñÏ»É`

• ¼³ñ·³óÙ³Ý ¹³Ý¹³ÕáõÙ
• ¶áõݳïáõÃÛáõÝ
• ¶ñ·éí³ÍáõÃÛáõÝ
• λÝïñáݳݳÉáõ ³ÝϳñáÕáõÃÛáõÝ
• Þ³ï ÝÇѳñ³Í Ýëï³ï»Õ
• àõé³Í áñáí³ÛÝ, ·³½»ñÇ Ñ»ï¨³Ýùáí ó³íáï ϳ٠³é³Ýó ó³í»ñÇ ÷ùí³ÍáõÃÛáõÝ
• ´³ó ·áõÛÝÇ, ·³ñß³Ñáï, ͳí³ÉáõÝ ÏÕ³Ýù
• г׳˳ÏÇ ÷ñ÷ñáï ÷áñÉáõÍ

²Ûë ³Ù»ÝÇ Ñ»ï Ù»Ïï»Õ ë»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý Ñ»ï »Ý Ï³åáõ٠ݳ¨ Ñ»ñå»ï³Ó¨ ¹»ñÙ³ïÇïÁ, ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ, áñÁ µÝáñáßíáõÙ ¿ ó³Ýáí` Ñ³×³Ë ·ÉËÇÝ, ³ñÙáõÝÏÝ»ñÇÝ, ÍÝÏÝ»ñÇÝ ¨ Ýëï³ï»ÕÇÝ:

¶Éáõï»ÇÝÇ ÁݹáõÝÙ³Ý Ýϳïٳٵ 黳ÏóÇ³Ý Ï³ñáÕ ¿ ÉÇÝ»É ³ÝÙÇç³å»ë ϳ٠áõß³ó³Í` ß³µ³ÃÝ»ñ ϳ٠ÝáõÛÝÇëÏ ³ÙÇëÝ»ñ Ñ»ïá:

ê»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý Ù»ç ½³ñٳݳÉÇÝ ³ÛÝ ¿, áñ ãÏ³Ý »ñÏáõ ÑÇí³Ý¹Ý»ñ, áñáÝù áõÝ»Ý³Ý ÙǨÝáõÛÝ ³Ëï³ÝÇßÝ»ñÝ áõ 黳ÏódzݻñÁ: ²ÝÓÁ ϳñáÕ ¿ áõÝ»Ý³É µáÉáñ í»ñÁ Ýßí³Í ³Ëï³ÝÇßÝ»ñÁ, ¹ñ³ÝóÇó ÙÇ ù³ÝÇëÁ, Ù»ÏÁ, ϳ٠áã Ù»ÏÁ: Î³Ý ÝáõÛÝÇëÏ ¹»åù»ñ »ñµ ·ÇñáõÃÛáõÝÝ ¿ Ýϳïí»É áñå»ë ë»ÉÇ³Ï ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý ³Ëï³ÝÇß:

²É»ñ·Ç³ óáñ»ÝÇ Ýϳïٳٵ

òáñ»ÝÁ å³ñáõݳÏáõÙ ¿ Ù»Í ù³Ý³Ïáí ï³ñµ»ñ ëåÇï³ÏáõóÝ»ñ: ÆÝãå»ë ¨ ÙÛáõë µáÉáñ ëåÇï³ÏáõóÝ»ñÇ ¹»åùáõÙ, áñáß Ù³ñ¹ÇÏ Ï³ñáÕ »Ý ¹ñë¨áñ»É ³É»ñ·ÇÏ é»³Ïódz: ê³Ï³ÛÝ óáñ»ÝÇ Ýϳïٳٵ ³É»ñ·Ç³Ý ß³ï ѳ½í³¹»å ¿:

ÐÕáõÙÝ»ñ ¨ ÉÇÝÏ»ñ`

• www.celiac.com
• www.celiac.org