Food-Info.net> Tematy > Bezpieczeństwo żywności > Toxyny

Ciguatoksyna

Ogólna charakterystyka

Ciguatoksyna jest biotoksyną wywołującą zatrucia po spożyciu niektórych gatunków ryb żyjących w morzach zwrotnikowych i podzwrotnikowych. Ryby akumulują toksynę żywiąc się pewnymi gatunkami bruzdnic (glony), żyjącymi w endemicznych strefach niskich szerokości geograficznych.

Objawy zatrucia

Objawy zatrucia ciguatoksyną mają zwykle postać połączonych zaburzeń gastrycznych, neurologicznych i kardiologicznych. Postać objawów rożni się w zależności od geograficznego pochodzenia toksycznej ryby.

Początkowe objawy zatrucia występują po sześciu godzinach od spożycia ryby i obejmują drętwienie i mrowienie (parestezja), które może się rozszerzać w kierunku kończyn, oraz mdłości, wymioty i biegunkę. Wśród objawów neurologicznych obserwuje się nasilającą się parestezję, ból stawów i mięśni, ból głowy, zwiększoną wrażliwość na zmiany temperatury, zawroty głowy i ogólne osłabienie prowadzące do skrajnego wyczerpania. Objawy kardiologiczne obejmują arytmię serca, zwolnienie częstości uderzeń serca (bradykardia) lub częstoskurcz i obniżone ciśnienie krwi.

Zatrucie ciguatoksyną zwykle ustępuje samoistnie i objawy zanikają po kilku dniach od pojawienia się. Jednakże w ciężkich przypadkach objawy neurologiczne utrzymują się w czasie kilu tygodni a nawet miesięcy. W kilku odosobnionych przypadkach objawy neurologiczne utrzymywały się przez kilka lat, a w innych, u wyleczonych pacjentów, nawrót objawów neurologicznych wystąpił po kilku miesiącach. Tego rodzaju nawroty choroby były częściej obserwowane u osób zmieniających zwyczaje żywieniowe lub spożywających alkohol.

Przypadki śmiertelne wywołane powikłaniami oddechowymi i kardiologicznymi były bardzo rzadkie.

Rozpoznanie

Jak dotąd nie są dostępne test kliniczne umożliwiające diagnozę zatrucia ciguatoksyną u ludzi. Rozpoznanie opiera się na objawach i wywiadzie o spożytych potrawach.

Zatrucia ciguatoksyna dopiero niedawno zostały rozpoznane w środowisku medycznym i uważa się, że liczba opisanych przypadków zachorowalności jest zaniżona, głównie ze względu na rzadką śmiertelność i krótki czas przebiegu choroby.

Występowanie w żywności

Zatrucie ciguatoksyną jest spowodowane spożyciem takich ryb jak barakuda, granik, lucjan, kranaks, makrela i rogatnica. Toksyna występuje u wielu innych gatunków ryb żyjących w ciepłych morzach, choć prawdopodobieństwo połowu trującej ryby jest rzadkie. Wiadomo także, że nie wszystkie ryby określonego gatunku lub żyjące w danym miejscu są toksyczne.

Zapobieganie

Jedynym sposobem uniknięcia zagrożenia toksyną jest nie spożywanie gatunków ryb żyjących w morzach tropikalnych.

Zagrożenia populacyjne

Na zatrucie ciguatoksyną podatni są wszyscy. Społeczeństwa żyjące w strefach pod- i zwrotnikowych są bardziej zagrożone toksyną, ze względu na częstość spożywania ryb wywołujących zatrucie. Jednakże, globalny wzrost spożycia ryb i przetworów rybnych oraz łatwość transportu tych produktów pomiędzy strefami geograficznymi spowodowały wzrost zagrożenia toksyną na całym świecie.

Źródła:

The bad bug book: : http://www.cfsan.fda.gov/~mow/intro.html