|
An initiative of :
Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego
|
|
Food-Info.net> Produkty żywnościowe > Słodycze i wyroby cukiernicze
Żywność funkcjonalna
Pojęcie “żywność funkcjonalna” dotyczy żywności zapewniającej korzyści zdrowotne, jak również odżywcze. Pojęcie to może odnosić się do żywności ogółem, a także żywności wzbogaconej, zmodyfikowanej lub ulepszonej oraz suplementów dietetycznych posiadających właściwości poprawiające zdrowie fizyczne i psychiczne oraz redukujących ryzyko występowania chorób. Składniki odpowiedzialne za właściwości odżywcze żywności mogą występować naturalnie lub mogą zostać dodane podczas procesu produkcyjnego. Poziom składników odżywczych żywności może być zwiększony ponad ich naturalny poziom po to, aby uzyskać produkt wzbogacony. Żywność wzbogacona zawiera składniki, które nie występują w jej naturalnej postaci.
Żywność funkcjonalna dzieli się na kilka grup, patrz tabela poniżej:
Definicje pojęć związanych z żywnością funkcjonalną
Pojęcie |
Defininicja |
Żywność funkcjonalna |
Produkty żywnościowe występujące powszechnie, do których dodano składniki zapewniające korzyści zdrowotne, w ilości przekraczającej normalne zapotrzebowanie. Przykładami są produkty wzbogacone witaminami lub wapniem. |
Żywność FOSHU
(ang. Foods for specified health use) |
Angielska nazwa japońskiej żywności funkcjonalnej. Japońskie przepisy prawne definiują FOSHU jako „produkty żywnościowe, po spożyciu których oczekuję się poprawy stanu zdrowia i które zostały uprawnione do posiadania etykiety deklarującej, że osoba spożywająca produkt w celu poprawy stanu zdrowotnego może spodziewać się korzystnego rezultatu”. Poza Japonią, terminologia ta nie posiada statusu prawnego. |
Nutraceutyki |
Grupa żywności funkcjonalnej, dla której udokumentowano korzyści medyczne i/lub zdrowotne, w tym zapobieganie i leczenie chorób. |
Substraty mikroflory okrężnicy
(ang. Colonic food) |
Żywność nieprzyswajalna, która dociera do jelita grubego, zwykle w formie niestrawnych węglowodanów, korzystnie wpływających na mikroflorę jelitową. |
Prebiotyki |
Składniki żywności poprawiające aktywność i warunki wzrostu wybranych mikroorganizmów w jelicie grubym, z korzyścią dla gospodarza. |
Probiotyki |
Monokultury lub mieszane kultury mikroorganizmów wywierających korzystny wpływ na organizm gospodarza. |
Żywność o działaniu bioleczniczym
(ang. Medical food) |
Specjalna grupa produktów żywnościowych, określona przepisami prawnymi w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Produkty te muszą być stosowane pod kontrolą lekarską w pewnych rodzajach schorzeń, mieć dobrze zdefiniowaną charakterystykę żywieniową, muszą być oparte na udokumentowanych badaniach naukowych oraz poddane ocenie klinicznej. Żywność o działaniu bioleczniczym nie znajduje się w normalnej dystrybucji. |
Kliknij tutaj, aby poznać składniki żywności funkcjonalnej.
Rynek żywności funkcjonalnej na całym świecie gwałtownie rośnie. Produkty wytwarzane i spożywane w Japonii stanowi około połowę tego rynku, choć najszybsze tempo wzrostu obserwuje się w Stanach Zjednoczonych. W Europie, rynek naturalnych produktów mlecznych zawierających probiotyki, tj. jogurty i mleczne produkty fermentowane także szybko wzrasta. Istnieje wiele powodów, dla których żywność ta staje się atrakcyjna dla konsumenta:
- Konsumenci chcą raczej zapobiegać chorobom, niż je leczyć.
- Rosną k oszty leczenia.
- Konsumenci są bardziej świadomi związku pomiędzy zdrowiem a odżywianiem się.
- Populacja krajów uprzemysłowionych starzeje się.
- Konsumenci chcą przeciwdziałać wzrostowi zagrożeń środowiskowych, wynikających z zanieczyszczeń, obecności mikroorganizmów i środków chemicznych w powietrzu, w wodzie i w żywności.
- Wzrasta liczba badań naukowych, potwierdzających skuteczność żywności funkcjonalnej.
Kraje europejskie nie posiadają ustawowej definicji żywności funkcjonalnej, podobnie jak większość krajów europejskich nie zezwala na informowanie o korzyściach zdrowotnych wynikających ze spożywania żywności. Przewodnią zasadą jest to, aby opakowania produktów nie zawierały nieprawdziwych informacji. Aby zapewnić respektowanie tej zasady, organizacja FAO/WHO Codex Alimentarus, Rada Europejska oraz urzędy krajowe przygotowują przepisy, pozwalające na podawanie na opakowaniach wyłącznie deklaracji „dobrze sprawdzonych i uzasadnionych”. Na opakowaniach produktów żywnościowych i suplementów dozwolone są tylko dwa rodzaje deklaracji lub oświadczeń:
- Deklaracje o składzie i funkcjach, informujące o wpływie na normalne funkcjonowanie organizmu.
- Deklaracje o zmniejszeniu podatności na choroby, informujące o związku pomiędzy składnikami żywności oraz daną chorobą lub ogólnym stanem zdrowia.
Więcej na ten temat:
Źródła i materiały uzupełniające:
- http://europe.ilsi.org/file/ILSIFuncFoods.pdf
- Background on Functional Foods : ific.org/relatives/17180.PDF
- Functional Foods : www.dietandbody.com by Tanya Zilberter
- www.eufic.com
- Mary Ellen Sanders, Overview of functional foods: emphasis on probiotic bacteria, Dairy and Food Culture Technologies 8 (1998), 341-347
- Louise A. Berner and Joseph A. O'Donnell, Functional foods and health claims legislation: applications to dairy products, Dairy and Food Culture Technologies 8 (1998), 355-362
|
| |
|
