Voedsel en Religie - Boeddhisme

Naar het overzicht van religies

De spijswetten

Het boeddhisme is de verzamelnaam voor de verschillende religieuze denkbeelden, die zijn afgeleid uit de verlossings-leer van de Boeddha. Boeddha betekent " De ontwaakte of de verlichte". De volgelingen van de Boeddha leven vijf voorschriften na. Deze voorschriften zijn:

1. Het niet doden van mens of dier in de zin van deze niet te pijnigen en te verminken of zodanig ander moedwillig letsel aan te brengen dat de dood erop volgt of kan volgen.
2. Het niet stelen of anders onrechtmatig toe-eigenen van gebied, goederen, geld of hand- of geestesarbeid, noch zich direct of indirect schuldig maken aan heling daarvan.
3. Kuisheid in de zin van het niet verrichten van seksuele handelingen die als liefdeloos, overspelig, incestueus, gewelddadig of onnatuurlijk bestempeld zouden kunnen worden.
4. Het niet bedriegen door middel van list of leugen. Hieronder wordt het spreken van de onwaarheid verstaan, evenals het verzwijgen van de waarheid.
5. Geheelonthouding - het in het geheel niet gebruiken van alcohol of andere al dan niet verslavende middelen die ons bewustzijn kunnen aantasten en/of anders onze gezondheid kunnen schaden (Willemsens-Pols, 6-1-2000).

Boeddhisten geloven in de puurheid van lichaam en geest, zoals al blijkt uit de vijfde leefregel. Bovendien geloven ze in het concept van Karuna en Karma. Karuna betekent medeleven en Karma betekent gedrag met onvermijdelijke consequenties. Boeddhisten zijn vegetarier. Het doden en eten van vlees is in strijd met de eerste leefregel. Ook past het eten van vlees niet in het concept van Karuna.

Vijf verboden groenten mogen niet worden gebruikt in de bereiding van vegetarisch voedsel. Dit zijn groenten van de uienfamilie, namelijk knoflook, ui, sjalotten, prei en

bieslook. Deze groenten creëren lust wanneer ze gekookt zijn en geven een opvliegende gemoedstoestand en een slechte geur wanneer ze rauw worden gegeten. Het bewustzijn is hierdoor aangetast en dit is in strijd met leefregel vijf (Huang en Ang, 1992).

Tenslotte mogen geen verslavende of toxische stoffen worden geconsumeerd. Ook dit is een consequentie van leefregel vijf (Thich Nath Hanh, 6-1-2000; Huang en Ang, 1992).

Invloed op de levensmiddelentechnologie

Ingrediënten

Binnen het boeddhisme zijn de spijsregels erg duidelijk. Vlees, verslavende stoffen en groenten uit de uiengroep mogen niet worden gegeten. Het heeft weinig zin dit hieronder nog eens te bespreken. Daarom zullen hieronder enkele ingrediënten worden weergegeven die worden gebruikt om het vlees te vervangen.

• Sojabonen spelen een grote rol in het boeddhistische dieet. Eerst wordt melk gemaakt van de sojabonen. Deze melk bevat meer eiwit en onverzadigde vetten dan koemelk, maar minder calorieën en calcium. Na het produceren van de melk wordt vaak calcium en magnesiumsulfaat toegevoegd. Hierna kan de melk worden gebruikt als grondstof voor vleesvervangende producten zoals tofu en sojamelk vlies. Deze producten hebben een hoog eiwit- en vetgehalte. Het vlies dat onstaat op sojamelk, wanneer dit wordt verhit, is een belangrijk materiaal voor verdere producten en kan worden gebruikt om andere producten in te wikkelen (Huang en Ang, 1992).
• Tarwegluten zijn de belangrijkste bron voor vleesvervangers. Tarwegluten zijn onoplosbare eiwitten uit tarwe. Ze bestaan uit twee fracties, namelijk gluteninen en gliadinen. Gehydrateerde gluten hebben unieke adhesie- cohesie en film-vormende krachten en vormen daarom de basis voor gebruik in vleesvervangers. De meeste gluten worden gebruikt als additieven in voedsel en niet als directe voedselbron. Gluten hebben een andere eiwitsamenstelling dan soja. Bij combinatie van soja en gluten in de verhouding 70:30 krijgen boeddhisten dezelfde eiwitten binnen als niet-vegetariers.
• Naast granen worden binnen het vegetarische dieet nog veel soorten groenten en champignons gegeten (Huang en Ang, 1992).

Processen

Er zijn geen processen bekend waar de industrie zich aan moet houden. Verboden ingrediënten mogen echter niet worden gebruikt. De voornaamste methoden om voedsel klaar te maken zijn stomen en roerbakken (Huang en Ang, 1992). De industrie kan hierop inspelen door bijvoorbeeld vegetarische roerbak-schotels te produceren.