Food-Info.net > Ερωτήσεις και απαντήσεις > Διάφορα

Τι είναι ο κώδικας τροφίμων του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (Codex Alimentarius);

To Codex Alimentarius είναι η λατινική μετάφραση του "κώδικα τροφίμων". Περιέχει μια σειρά από γενικούς και ειδικούς κανόνες, που έχουν υπολογιστεί με βάση την αντικειμενική προστασία της υγείας του καταναλωτή και πιστοποιούν νόμιμες τακτικές στο εμπόριο τροφίμων. Τα τρόφιμα τα οποία εκτίθονται στην αγορά για τοπική κατανάλωση ή εξάγονται, πρέπει να είναι ασφαλή για κατανάλωση και καλής ποιότητας. Επιπλέον, τα τρόφιμα δεν πρέπει να περιέχουν παθογόνους μικροοργανισμούς οι οποίοι μπορούν να βλάψουν ζώα και φυτά της χώρας που τα εισάγει.

Ο κώδικας τροφίμων του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (Codex Alimentarius), δημιουργήθηκε από κοινού τη δεκατία του ' 60 από δύο οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών: από τον Οργανισμό Γεωργίας και Τροφίμων (FAO) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Σκοπός αυτού, ήταν να να κατευθύνει και να προωθήσει την ανάπτυξη και δημοσίευση των ορισμών και των προυποθέσεων των τροφίμων, να βοηθήσει στην εναρμόνισή τους και επομένως, να διευκολύνει το διεθνές εμπόριο. Το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί στις 166 χώρες-μέλη του Codex Alimentarius . Κατά αυτόν τον τρόπο συμμετέχουν στους προσχεδιασμένους κανόνες και πολλές φορές αυτοί προσαρμόζονται στα εθνικά και τοπικά επίπεδα.

Ο κώδικας τροφίμων του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών χρησιμοποιείται ως διεθνές σημείο αναφοράς

Παρόλο που οι κανόνες του Codex Alimentarius δεν είναι νομοθετικά δεσμευτικοί, έχουν βαρύνουσα σημασία και αναγνωρίζονται σαν να βασίζονται σε εδρεωμένη επιστήμη. Όπου είναι κατάλληλο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου αναφέρεται στους κανόνες του κώδικα προκειμένου να διευθετήσει εμπορικές διενέξεις σχετικά με τα τρόφιμα. Εθνικοί και τοπικοί νόμοι και κανονισμοί, σχεδόν πάντα λαμβάνουν τους κανόνες του Κώδικα ως σημείο αφετηρίας. Κατά βάση, η επιρροή του κώδικα τροφίμων του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών επεκτείνεται σε όλες τις ηπείρους και η συνεισφορά του στην προστασία της δημόσιας υγείας και στις δίκαιες εφαρμογές του εμπορίου τροφίμων, είναι ανεκτίμητη.

Οι κανόνες του κώδικα μπορεί να αναφέρονται γενικά ή ειδικά σε κάποιο προϊόν

Υπάρχουν χιλιάδες κανόνες στον κώδικα τροφίμων του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών. Αυτοί ποικίλουν από τους γενικούς, οι οποίοι αφορούν όλα τα τρόφιμα, μέχρι και τους ειδικούς για κάποια προϊόντα τροφίμων. Στους γενικούς κανόνες περιλαμβάνονται η υγιεινή, ο χαρακτηρισμός (ετικέτα), τα παρασιτοκτόνα, τα φαρμακευτικά κτηνιατρικά υπολείμματα, οι επιθεωρήσεις εισαγωγών και εξαγωγών και τα πιστοποιητικά συστήματα, οι μέθοδοι ανάλυσης και δειγματοληψίας, τα πρόσθετα τροφίμων, οι λοιμώξεις, καθώς και η διατροφή και τα τρόφιμα που απευθύνονται σε ειδικές διατροφικές χρήσεις. Επιπλέον, υπάρχουν ειδικοί κανόνες για όλα τα είδη τροφίμων, όπως φρέσκα, κατεψυγμένα και επεξεργασμένα φρούτα και λαχανικά, χυμούς φρούτων, δημητριακά και όσπρια, λίπη και έλαια, ψάρια, κρέας, ζάχαρη, κακάο και σοκολάτα, γάλα και γαλακτομικά προϊόντα .

Πώς προκύπτουν αυτοί οι κανονισμοί;

O κώδικας τροφίμων του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών διευθύνεται από τον φορέα του Codex Alimentarius, ο οποίος είναι ένα ενδοκυβερνητικό σώμα όπου όλα τα κράτη-μάλη έχουν δικαίωμα ψήφου. Ποικίλες ειδικές επιτροπές είναι υπεύθυνες για τη σύνταξη των κανονισμών, οι οποίοι έπειτα υιοθετούνται από των Κώδικα Τροφίμων.

Η εφαρμογή των κανόνων αυτών ξεκινά όταν μια εθνική κυβέρνηση ή η επιτροπή του κώδικα τροφίμων, προτείνει ότι πρέπει να θεσπιστεί κάποιος κανόνας σχετικά με ένα συγκεκριμένο θέμα ή προιόν τροφίμου. Εάν ο φορέας του Κώδικα Τροφίμων (ή η εκτελεστική επιτροπή) αποφασίσει ότι κάποιος κανόνας πρέπει να θεσπιστεί, τότε η γραμματεία του φορέα συντάσσει ένα προσχέδιο του κανόνα και ενημερώνει με εγκύκλιο όλα τα κράτη-μέλη. Οι διάφορες παρατηρήσεις και απόψεις εξετάζονται από τη σχετική επιτροπή, η οποία μπορεί να παρουσιάσει το κείμενο στον φορέα, όταν αυτό είναι έτοιμο, ως προσχέδιο. Εφόσον ο φορέας εγκρίνει το συγκεκριμένο προσχέδιο, αποστέλεται στα κράτη-μέλη μερικές φορές με μια σταδιακή διαδικασία και τελικά αυτό αποτελεί τον κανόνα του κώδικα. Ο αριθμός των βημάτων ποικίλει από πέντε μέχρι οχτώ και το σύστημα αυτό είναι ειδικά σχεδιασμένο για να εκφράζει όσο γίνεται καλύτερα την κοινή γνώμη. Η διαδικασία αυτή μπορεί να χρειαστεί αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί. Ενδιαμέσως, η αρμόδια επιτροπή με την υποστήριξη της Γραμματείας, διορθώνει και προσαρμόζει τις διαφορές όπως αποφασίζεται. Μερικές φορές, κάποια βήματα ίσως να επαναληφθούν. Όταν υιοθετηθεί ένας κανόνας από τον φορέα, προσθέτεται στον Κώδικα Τροφίμων του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών - του παγκόσμιου κώδικα τροφίμων.

Περισσότερες πληροφορίες

Πολλά έγγραφα του Κώδικα Τροφίμων (αναφορές, κανόνες, ειδικές εκδόσεις) μπορείτε να τα βρείτε δωρεάν στις παρακάτω ηλεκτρονικές διευθύνσεις:
http://www.codexalimentarius.net
http://www.who.int/foodsafety/codex/en