Food-Info.net > Προϊόντα > Ελαιόλαδο

Επιστημονική Τεκμηρίωση για την χρήση ελαιολάδου και την Πρόληψη Παραγόντων Κινδύνου Καρδιοαγγειακών Παθήσεων και Στεφανιαίας Νόσου

Summary. For the whole document, click here :
http://europa.eu.int/comm/agriculture/prom/olive/medinfo/uk_ie/factsheets/fact2.htm

Σύνταξη : Eurosciences Communication σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ερευνών για την Αρτηριοσκλήρωση του Πανεπιστημίου Munster της Γερμανίας .

Το Ελαιόλαδο και οι Παράγοντες Κινδύνου Καρδιοαγγειακών Παθήσεων

Το Ελαιόλαδο και η υπέρταση

Η σχέση μεταξύ των λιπαρών στη διατροφή και της πίεσης του αίματος δεν έχει προσδιοριστεί επακριβώς . Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία τα πολλαπλά συστατικά της Μεσογειακής Δίαιτας, δηλαδή τα χαμηλά κορεσμένα λιπαρά οξέα (ΚΛΟ), τα υψηλά πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ΠΑΛΟ), και το περιεχόμενο σε υδατάνθρακες, ίνες, και μικροποσότητες απαραίτητων για τον οργανισμό συστατικών, έχουν ευεργετική επίδραση στην πίεση του αίματος και, συνεπώς, η συγκεκριμένη διατροφή θεωρείται καλή για την υγεία . Είναι πιθανό η επίδραση των ΠΑΛΟ που περιέχονται στη διατροφή να υπερβαίνει τις αρχικές εκτιμήσεις .

Το Ελαιόλαδο και ο διαβήτης

Η παραδοσιακή Μεσογειακή Δίαιτα καλύπτει όλες τις προϋποθέσεις για μία σωστή δίαιτα για το διαβήτη : περιέχει πολλά λαχανικά και δημητριακά, οι υδατάνθρακες προσλαμβάνονται κυρίως με τη μορφή πλούσιων σε ίνες υδατανθράκων, και είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ΚΛΟ και πλούσια σε ΜΑΛΟ, που προέρχονται κυρίως από το ελαιόλαδο . Η περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ατόμου . Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι παχύσαρκοι διαβητικοί θα πρέπει να χάσουν βάρος καθώς και να ακολουθούν μια πιο υγιεινή διατροφή .

Το Ελαιόλαδο και η παχυσαρκία

Στο δυτικό κόσμο καταναλώνουμε διπλή ποσότητα ζωικών λιπαρών από αυτή που ενδείκνυται . Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία που συσχετίζεται με διάφορους άλλους κινδύνους ασθενειών . Η διατροφή που είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και σε ίνες λειτουργεί κατά της παχυσαρκίας . Η Μεσογειακή Δίαιτα προσφέρει την ιδανική πρόσληψη ενέργειας και παράλληλα αποτελεί ένα μέσο για τη θεραπεία ή την πρόληψη της παχυσαρκίας .

Το Ελαιόλαδο και ο παράγοντας κινδύνου θρομβώσεως

Σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες, για καλύτερα αποτελέσματα κατά της θρομβώσεως προτιμάται μία διατροφή με χαμηλά λιπαρά ή μία διατροφή με φυτικά λιπαρά, σε σχέση με μία διατροφή πλούσια σε λιπαρά και, ιδιαίτερα, με μία διατροφή πλούσια σε λιπαρά με πολλά ΚΛΟ . Η Μεσογειακή Δίαιτα καλύπτει αυτές τις προϋποθέσεις και, συνεπώς, ενδείκνυται για την πρόληψη της θρομβώσεως .

Το Ελαιόλαδο και η Στεφανιαία Νόσος

Επιδημιολογικές Ερευνες

Η Ερευνα των Επτά Κρατών (The Seven Countries Study) που δημοσιεύτηκε το 1970 παρουσίασε στοιχεία για την προσλαμβανόμενη διατροφή, και τις τιμές της πίεσης του αίματος και της χοληστερίνης σε πληθυσμό 13.000 ανδρών ηλικίας 40-59 ετών στην αρχή της έρευνας που ζούσαν στην Ιταλία, την Ελλάδα, την πρώην Γιουγκοσλαβία, την Ολλανδία, τη Φιλανδία, τις ΗΠΑ, και την Ιαπωνία . Υπήρχε μεγάλος συσχετισμός μεταξύ της θνησιμότητας από Στεφανιαία Νόσο (ΣΝ) και της ηλικίας, της πίεσης του αίματος, και του καπνίσματος . Η πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών και τα επίπεδα χοληστερίνης του ορού στους πληθυσμούς παρουσίασαν σημαντική συσχέτιση κατ ' αρχήν καθώς και μετά από πενταετή και δεκαετή παρακολούθηση .

Διαπιστώθηκαν μεγάλες διαφορές στις αναλογίες κατανάλωσης ΚΛΟ και ΜΑΛΟ μεταξύ των Μεσογειακών χωρών, της Βόρειας Ευρώπης, και των ΗΠΑ . Σε διάστημα 15 ετών, η θνησιμότητα ήταν μικρή στους πληθυσμούς με υψηλή κατανάλωση ελαιόλαδου όπου τα ΚΛΟ ήταν χαμηλά (δηλαδή όπου η σχέση ΜΑΛΟ : ΚΛΟ ήταν υψηλή), και συγκεκριμένα στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στη Γιουγκοσλαβία . Αντίθετα, στις ΗΠΑ η υψηλή πρόσληψη ΜΑΛΟ εξουδετερώθηκε προφανώς από την υψηλή πρόσληψη ΚΛΟ (δηλαδή η σχέση ΜΑΛΟ : ΚΛΟ ήταν χαμηλή) και η θνησιμότητα από ΣΝ ήταν υψηλή . Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούσαν την Κρήτη, εκτός από την ιδιότητα του ελαϊκού οξέος (που κυρίως συναντάται στο ελαιόλαδο) να μειώνει τη χοληστερίνη, υπήρξαν και άλλες ευεργετικές επιδράσεις για την προστασία της καρδιάς που προήλθαν από θρεπτικά και μη - θρεπτικά συστατικά της Μεσογειακής Δίαιτας (π . χ . οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες).

Μερικές Μεσογειακές χώρες που διατηρούν τις ίδιες συνήθειες διατροφής εδώ και 40 χρόνια εξακολουθούν να εμφανίζουν πλεονεκτική εικόνα ως προς τη χαμηλότερη θνησιμότητα από ΣΝ σε σχέση με τη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ .

Ερευνες Παρεμβάσεως

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών ερευνών παρεμβάσεως που διενεργήθηκαν σε τυχαίους πληθυσμούς, διαπιστώθηκε ο συσχετισμός μεταξύ των ΚΛΟ στη διατροφή, της χοληστερίνης του ορού, και της ΣΝ. Στα πλαίσια των περισσοτέρων ερευνών μειώθηκαν τα ΚΛΟ και αυξήθηκαν τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ΠΑΛΟ) με θετικά αποτελέσματα. Καμία διατροφή από αυτές που χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα δεν ήταν ιδιαίτερα υψηλή σε ΜΑΛΟ και, συνεπώς, η χαρακτηριστική Μεσογειακή Δίαιτα δεν

έχει δοκιμαστεί ως προς την πρωτογενή πρόληψη της ΣΝ .

Τύποι διατροφής που είναι παρόμοιοι με τη διατροφή των χωρών της Μεσογείου έχουν αποτελέσει αντικείμενο ερευνών με πειράματα παρεμβάσεως και πειράματα αυστηρού ελέγχου συμμορφώσεως . Αυτοί οι τύποι διατροφής μειώνουν τη χοληστερίνη του ορού και τη χοληστερίνη LDL, χωρίς να έχουν δυσμενείς επιδράσεις στη χοληστερίνη HDL. Η μείωση αυτή της χοληστερίνης έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας . Σύμφωνα με πρόσφατες διαπιστώσεις, η δραστική μείωση των λιπιδίων μετά από χορήγηση φαρμάκων σε άνδρες με μέτρια επίπεδα υπερχοληστερολαιμίας και χωρίς ιστορικό καρδιοαγγειακών επεισοδίων περιορίζει την επίπτωση της θνησιμότητας από καρδιακή προσβολή και ΣΝ, χωρίς να αυξάνει τη θνησιμότητα από μη - καρδιοαγγειακά αίτια .

Προτάσεις διατροφής

Μια σύνθεση διατροφής ανάλογη με τα παραδοσιακά Μεσογειακά πρότυπα συχνά προτείνεται, τόσο σε εθνικά πλαίσια όσο και παγκοσμίως, ως κατάλληλη προληπτική διατροφή . Ετσι,

• τα ολικά λιπαρά θα πρέπει να περιορίζονται στο 30% της ενέργειας
• η πρόσληψη ΚΛΟ θα πρέπει να περιορίζεται σε λιγότερο από 10%
• η πρόσληψη ΠΑΛΟ δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 10% της ενέργειας (7-10%)
• η πρόσληψη ΜΑΛΟ θα πρέπει να αποτελεί το 10-15% της ενέργειας
• η χοληστερίνη στη διατροφή θα πρέπει να είναι κάτω των 300mg/ημέρα
• η πρόσληψη σύνθετων υδατανθράκων και ινών θα πρέπει να είναι αυξημένη

Η Μεσογειακή Δίαιτα περιλαμβάνει :

• πολλές φυτικές τροφές, ψωμί, σιτηρά, λαχανικά, όσπρια
• φρούτα
• μικρές έως μέτριες ποσότητες ζωικών προϊόντων
• ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών/υψηλής περιεκτικότητας ΜΑΛΟ
• χαμηλά ΚΛΟ
• πολλούς υδατάνθρακες και ίνες

Με αυτά τα συστατικά, οι διαιτητικές προτάσεις μπορούν κάλλιστα να αξιοποιηθούν για τη δημιουργία μιας νοστιμότατης και ελκυστικής διατροφής .

Το Ελαιόλαδο στη δευτερογενή πρόληψη ΣΝ

Η δραστική αντιμετώπιση όλων των παραγόντων κινδύνου ΣΝ, περιλαμβανομένης και της διατροφής, αποτελεί μία σημαντική προσέγγιση στη δευτερογενή πρόληψη της ΣΝ . Σύμφωνα με πολλά στοιχεία, η διατροφή που περιέχει λίγα ζωικά προϊόντα και ΚΛΟ συσχετίζεται με χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης και μικρά ποσοστά ΣΝ . Μια πλούσια σε ΜΑΛΟ (κυρίως από ελαϊκό οξύ) διατροφή επίσης προσφέρει τα ίδια οφέλη, χάρη στην άμεση επίδραση στους παράγοντες κινδύνου, όπως είναι η υπερλιπιδαιμία, η υψηλή πίεση του αίματος, και ούτω καθεξής, αλλά και μέσω των προστατευτικών επιδράσεων, όπως είναι η αντιοξειδωτική δράση .